Modelleme Nörolinguistik programlama, hızlandırılmış öğrenme metodolojisi, insan tipoloji analizi ve değer kuramına dayalı karmaşık davranış teknolojilerinin bir bütünüdür. Bu eğitim özet olarak ve açık bir dille şunları tanımlamayı amaçlıyor:
1) Modelleme nedir, 2) ne sağlar, 3) nasıl çalışır.
Modelleme uzmanlığın keşfedilmesi, kodlanması, yinelenmesi ve aktarılması yönünde bir süreçtir. Oturduğu yerden insanlara ne yaptıklarını öğreten pek çok uzman vardır. Bu tür insanlar pek başarılı olamazlar. Bunun kanıtı şudur ki bu uzmanların öğrencileri çoğunlukla onların düzeyine çıkamıyor. Eğer uzmanlar gerçekten ne yaptıklarını bilseler ve başkalarını eğitebilselerdi, öğrencileri de onların düzeyine yükselirdi. Gerçekte hiç de böyle olmuyor. Bunun nedeni çok basit. Uzmanlar büyük ölçüde bilinçsiz uzmanlık düzeyinde çalışıyorlar. Kısacası, ne yaptıklarının bilinçli olarak farkında değiller. İşte modelleme bilinçli olmayan uzmanlığın keşfedilmesi ve aktarılması sürecidir.
Modelleme tasarım açısından çok pratiktir ve mutlaka işe yarar. Geliştirilmiştir, test edilmiştir ve şirketlerde, spor branşlarında, Amerikan stratejik askeri ve haber alma çevrelerinde olağanüstü bir başarıyla kullanılmaktadır.
Modelleme eğitim açısından ideal bir başlangıç noktasıdır. Eğitimlerin çoğu işleyiş konusunda birisinin kuramına dayalıdır. Oysa modelleme, başarılı uygulamacıların gerçekten ne yaptıklarına dayalıdır. Eğitimde başlangıç noktası olarak modelleme alınırsa, eğitim süresi büyük ölçüde azaltılabilir ve başarı düzeyleri yükseltilebilir.
Kabul görmüş uygulamalar ve ölçümleme gibi genel kavramlar modellemenin ayrımları, unsurları ve yaklaşımları uygulanarak daha kesin bir biçime dönüştürülebilir ve kodlanabilir. Ayrıca modellemenin iç ve dış yönler üzerine odaklanması sayesinde ölçümlemenin sonuçları daha kusursuz bir şekilde analiz edilebilir.
Modelleme bugün Nörolinguistik Programlama adıyla dünyada başarılı bir sistem düşüncesi olarak kullanılan ürünün ortaya çıkış sürecidir. Nörolinguistik Programlama (veya kısaca NLP) arkasında çeşitli tekniklerin izini bırakan bir tutum ve metodolojidir. Tekniklerin izi, NLP adıyla sistem düşüncesi olarak kullanılan şeydir. Metodolojiye ise modelleme adı verilmektedir. İnsanlar genellikle tekniklerin izine odaklanırlar ve onları yaratan metodolojiyi görmezden gelirler. Bu eğitim sadece modelleme sürecine odaklanacaktır.
Modelleme belirli bir beceriyi yüksek düzeyde uygulayabilen bir uzman veya uzmanlarla başlar. Uzmanın becerileri karşılıklı etkileşimle açığa çıkar ve dikkatli bir gözlem ve karşılıklı görüşmelere dayalıdır. Açığa çıkarma süreci değerler, inançlar, stratejiler, temsil sistemleri, alt-sistemler ve meta programları da kapsayan NLP kavramlarından yararlanır. Açığa çıkarma süreci tamamlandıktan sonra bilgiler bir model içerisinde sentez yapılır. Daha sonra bu model bir eğitim programına dönüştürülerek işe alım kriterlerini belirlemek ve ekipmanın insan-makine ara yüzünü yeniden tasarımlamak için kullanılabilir.
Çalışma Şekli
Tıpkı her telefonun özel bir kod numarası olduğu gibi her bireyin de özel bir davranış kodu vardır. Modelleme, yüksek performanslı insanların profillerinin çıkarılması, gözlem ve etkileşim içeren kestirme ama son derece gelişmiş teknikler aracılığıyla bu tür insanların genellikle bilinçsiz kalıplarını ve davranışlarını keşfeder ve kodlarını çözer. “Modellenen” bu iç davranış kalıpları daha sonra sistematik olarak tekrarlanır ve çok etkili bir güçlendirme işlemiyle başkalarına aktarılabilir.
NLP ve Modelleme
Pareto yasası bir kurumda sonuçların 80%’sinin ancak 20%’yi oluşturan insanlar tarafından üretildiğini belirtiyor. Yüzde yirmi oranındaki bu yüksek verimli insanlar geri kalan yüzde seksenden farklı olarak ne yapıyorlar? Bir düşünün, bu azınlığın becerileri keşfedilip, sadece yüzde yirmiyi üreten büyük çoğunluğa aktartılabilirse neler olurdu. İşte modelleme bunu mümkün kılmaktadır.
İlginç olan şu ki bir grup söz konusu olduğunda performans açısından bazıları her zaman diğerlerinden daha iyi olacaktır. İşlerin yüzde sekseninin ancak yüzde yirmi oranında insan tarafından üretildiğini söyleyen 80/20 kuralını hepimiz biliyoruz. Bu azınlık durumundaki insanların sayısını artırmak çok iyi olurdu. Demek ki her kurumda mükemmel performansa sahip bazı uzmanların yanı sıra orta veya zayıf performanslı pek çok insan olacaktır. Bu noktada daha da ilginç olan şu ki insanların çoğu uzman olmak ister. Çok çalışırlar ve sıkı eğitimlerden geçerler. Öyleyse bu tür insanların uzmanlaşması neden bu kadar zor? Bazen gözlemleyip davranışlarını benimsemeye çalıştıkları bir rehberleri bile vardır. Ama genellikle bir işe yaramaz.
Sorun şu: Uzman bir insanın performansını başkaları tarafından tekrar edilebilir kılmak için gerçekten yapılması gereken şey o uzmanın aklından geçenleri, nasıl düşündüğünü, ne tür kararlar aldığını, dikkatini nereye verdiğini, vs. keşfetmektir.
Uzmanların sadece (dışarıdan) fiziksel davranışlarını değil, aynı zamanda da (içeriden) zihinsel etkinliklerini bulmamız gerekir. Ancak uzmanlığı keşfedip kodladıktan sonra, o insanların kullandığı unsurları oluşturma yönünde bir eğitim programı hazırlayabiliriz. NLP yıllar süren çalışmalar sonucunda bir uzmanın zihninde olup bitenleri ortaya çıkarmaya ve kodlamaya yardımcı olacak bir dizi ayırımlar ve modeller geliştirmiştir.
Ne Sağlar: En iyiyi modellemek için bu aracı kullanan her türden kurumda kalite, verimlilik ve karlılık artışının yanı sıra bireysel performansta hızlı ve ekonomik bir şekilde ciddi artışları garantileyen bir eğitim teknolojisidir.
Eğitim süreçlerinin modellenmesi sayesinde her birey veya kurum şimdi dünyanın en iyi performans modellerinin sergilediği beceri ve uzmanlıkları tekrarlayabilir ve bu performans davranışını kendi içlerinde veya bütün bir kurum ölçeğinde uygulayabilir. Şimdi her türlü uzmanlığı hızla tekrarlamak ve istendiği zaman genele yaymak mümkündür. Yani, kurum içinden veya dışından yüksek performans modellerini tanımlamak, tekrarlamak ve ana faktörleri başkalarına aktarmak mümkündür.